The aims and prominent tasks of the EMU as defined in the statutes are:

• To promote music education and music practice.
• To co-operate by exchanging information on all questions concerning music schools.
• To promote exchanges of student delegations, teachers, pupils, orchestras, choirs, other music groups and so on.
• To raise the interest of the competent authorities and the public on questions of music education in general and to encourage amateur music and music studies.
• To help create and develop nation-wide federations of music schools.
• To maintain regular contact with interested international institutions such as the UNESCO, the European Music Council (EMC) and others.

The EMU’s work results in:

• Resolutions (Weimar Declaration)
• Manifesto’s (Music Makes People)
• Publications (Music Schools in Europe)
• European meetings with politicians and high functionaries on ‘The Future of Music Schools in European Policy’
• Management meetings
• Directors seminars
• Events (European Youth Music Festivals)
• Model projects (Intercultural Music Education)
• Gathering and publishing statistical information on European music schools
• Collecting descriptions of publications (related to the effects of music on children and young people)
• Collecting descriptions (quality management; curricula for instrumental education; project descriptions from the different member countries)
• Public Relations
• Research into the pedagogical-didactical content of the music studies offered by conservatories in the different member states of EMU.

Unija je osnovana 1973. godine kao neprofitna i nevladina organizacija. Članica je najviših muzičkih tela (Europena Music Council, International Music Council) i predstavlja krovnu organizaciju za 26 nacionalne asocijacije muzičkih škola iz evropskih zemalja (Austrija, Belgija, Bugarska, Danska, Hrvatska, Češka, Engleska-Vels-Severna Irska, Estonija, Finska, Francuska, Nemačka, Mađarska, Island, Italija, Litvanija, Lihtenštajn, Luksemburg, Holandija, Norveška, Poljska, Srbija, Slovačka, Slovenija, Španija, Švedska i Švajcarska). Članice EMU imaju u svom sastavu više od 6 hiljada škola, 150 hiljada nastavnika, oko 3 miliona učenika mlađih i milion starijih od 25 godina.

Neki od ciljeva EMU su promocija visokog kvaliteta u muzičkom obrazovanju, kao i podrška očuvanju različitosti u muzičkoj tradiciji. Velika pažnja se posvećuje približavanju muzike najrazličitijim socijalnim grupama (Music makes People). Na generalnoj skupštini EMU održanoj u Vajmaru od 6. do 10. oktobra 1999, kulturnoj prestonici Evrope za tu godinu, jednoglasnom odlukom svih predstavnika nacionalnih asocijacija muzičkih škola (među njima i Srbije, prim. ZMBŠS  ), prihvaćena je tzv. Vajmarska deklaracija. EMU je deklaraciju uputila Komitetu za kulturu, omladinu, obrazovanje, medije i sport Skupštine Evrope, kao i Savetu Evrope, zahtevajući od članova ovih institucija da učine sve što je u njihovoj moći kako bi aktivno podržali promociju muzičkih škola u Evropi, u duhu Vajmarske deklaracije koju je Unija donela. Očekujemo da institucije i pojedinci odgovorni za muzičke škole u Evropi i na nacionalnom i lokalnom nivou primene Vajmarsku deklaraciju kao smernicu za sprovođenje politike od značaja za muzičke škole kao aktivne učesnike u kulturnom životu.

EMU podstiče razmenu studenata i pedagoga. U tom cilju je organizovano 12 evropskih festivala mladih (European Youth Music Festival: 1985 Munich/Germany, 1989 Strasbourg/France, 1992 Eindhoven/The Netherlands, 1995 Budapest/Hungary, 1998 Barcelona/Spain, 2000 Trondheim/Norway, 2002 Bern/Switzerland, 2004 Malmö/Sweden and Copenhagen/Denmark, 2007 Pecs, Budapest, Székesfehérvár/Hungary, 2009 Linz/Austria, 2012 Emilia-Romagne/Italy, 2016 San Sebastián/Basque).